De Havik is een van de oudste plekken van de stad. Ooit lag hier de eerste, deels natuurlijk gevormde haven van de stad. De naam ‘Havik’ kent twee mogelijke verklaringen: De eerste is ‘Havik = havenwijk’; de tweede: Ha = Aa = water, vik = bocht. Denk aan Hamersveld = veld aan de (H)amer = Eem.

In de vroege Middeleeuwen, nog voor de bouw van de eerste stadsmuur, konden - de nog niet zo grote - handelsschepen tot hier Amersfoort bereiken. De schepen werden geladen en gelost in de houten pakhuizen die aan het Havik werden gebouwd. Rond het Havik is Amersfoort als eerste nederzetting ontstaan.

Tegenover nr. 35 is het bruggetje over de gracht verbond de Havickerpoort, die werd rond 1300 gebouwd, met het Havickerstraatje, waar nu het tussenpandje Havik 35 staat. De Havickerpoort in de eerste stadsmuur stond op de weg van en naar Hoogland. Deze poort is afgebroken omstreeks 1660.

Van de eerste houten bebouwing rond de haven is niets overgebleven. Op de oudste stadsplattegronden uit de zestiende en zeventiende eeuw zijn op deze locatie smalle, diepe percelen te zien en panden met tuit- en trapgevels. De kademuur liep tot aan de panden die kelders hadden waarin de goederen direct vanaf het schip konden worden gelost. Deze huizen hebben zadeldaken met de noklijnen loodrecht op de straat.

De havenfunctie verschoof door de eeuwen heen steeds meer stroomafwaarts van de (nieuw aangelegde) Eem, en vooral ook door de aanleg van de twee stadsmuren. Grotere schepen konden daardoor het Havik niet meer bereiken.